Malatyalı Deliler - "Deli Mısto"

                               MALATYA'nın AKILLI DELİLERİ
                                            DELİ MISTO

    Deli Mısto, gerçek Adı, Mustafa. Ama ben ona ''Mustafa'' diyeni duymadım. Sanırım köylerinden geldiklerinde, İskender Mahallesi'nde kiralık bir evde, kardeşi Bekir'in bakımında, önce oturduğu semtin, sonra tüm Malatya'nın delisi oldu.
    Onu, ilk defa, babamlarla gittiğim, Kasım'ın Orta Değirmeninde gördüm. Kardeşi Bekir, o değirmeni işletiyordu. Bu değirmen, Meşhur Kasım Gökbulut'un, Derme suyu üzerinde kurulu, üç değirmeninden biriydi.
   (Benim bildiğim.) Derme Suyu, Malatya İnönü Statyumu'nun hemen altında Taş Kanalı terkedip, toprak kanaldan yoluna devamında, üzerinde dört tane Su Değirmeni vardı. Son değirmen, Hemen Taştepe'nin güney eteğindeydi. İşte Deli Mısto'yu, önce o değirmenlerden birinde gördüm. Sonraki zamanlarda Mısto'yu hep görür oldum. Şunu da belirteyim ki, Mısto'yu görüp, tanıdığım o yıllarda, Mısto kocaman bir delikanlıydı.
     Deli Mısto, 170 cm. boylarında, ince zayıf, yüzünde derin yanık izi bulunan bir gözü şaşı ve hep havalarda bir şeyler arayan adam görünümündeydi.
     Mısto'yu da, diğer deliler gibi çarşı esnafı giydirirdi. Yemesi, içmesi, sigarası ve harçlığı da, yine çarşı esnafının üzerineydi.
    Deli Mısto, Malatyalılar tarafından sevilen, zararsız delilerinden biriydi. Her sözcüğü iki kez tekrarlayarak söyler, en kaba küfürü ise ''Eşek oğulları'' olurdu. Mısto' ya takılmak isteyen ona ''Mısto poz ver.'' derler o da kendine has duruşunu sergiler, yani pozunu verirdi.
   Mısto, genellikle Eski Saman Pazarı ( Şimdiki Akpınar ) Yemenici Pazarı, ( Şimdiki Kunduracılar Pazarı ) ve Eski Arasa ( Şimdiki MASKİ' nin yeri ve dolaylarıydı.
   Eski Saman Pazarı, (Akpınar Meydanı.) Şirket Han' nın ( Şimdiki Özel İdare İnşaatı.) Elmas Han'n ve karşılarındaki Halepli Oğlu Han'ının ( Şimdiki Mecidiye İş Hanı'nın yeri ) arasında kalan meydandı. Meydanı ikiye bölen ve çift cepheli ( Arkalı, önlü ) tahta dükkanlar vardı. devamında, yapısı yüksek, büyük Aslanlı Çeşme vardı. Biraz ilerde, Bit Pazarı' nın girişinde, çukurda üç küçük aslanlı bir çeşme daha vardı.( Ben, o üç Aslanlı Çeşmenin, aslanlarını, şimdilerde sanki, İstanbul Sinemasının yerine açılan Gazi Parkı' nda gördüm.) Orduzu Yolunun hemen solunda Bit Pazarı, yol boyunca ise Bakırcılar ve Kalaycılar Çarşısı vardı. Daha ilerde ise Orduzu Caddesi'nden ayrılan Dışbudak Cegedi ( Sokağı ) vardı. Dışbudak Cegedi'nde güzel bir su çıkardı. Suyun ayağı, Halfettin Caddesi'nin bitiminde açığa çıkar ve Hideyet Mahallesi' nin sol kenarı boyunca caddeye paralel akardı.
    Halfettin Caddesi ise, şimdiki sokaklardan daha dar bir caddeydi ve virajlıydı. Caddenin iki tarafındaki evlerin çıkmaları neredeyse birbirine değecek darlıktaydı. Kaba taştan yapılı, cadde tabanı vardı. Ayrıca mahallenin, kerpiçten yapılı eski bir mescidi son yıllara kadar duruyordu. Sonra bir hayır sahibi, mescidi yıktırıp, yerine modern anlamda bir cami yaptırmıştır.
    İşte Deli Mısto'nun kollarını geniş geniş sallayıp, ceketinin eteğini savurarak gezip tozduğu, keyfi yerindeyse türkü çağırdığı ve ıslık üflediği Malatya'mızın akıllı delilerinden biriydi.
    Malatya'mızın, eski mekanlarından bir kısmını bildiğim kadarıyla anlatmaya çalıştım. Katkı verecek olan olursa, kabulümüzdür. Ve beni mutlu ederler. ( 04. 10. 2017 )